To była ostatnia panda w Europie! Wiadomo, co jadła i jaki los ją spotkał

Nie zawsze sensacyjnych odkryć dokonuje się w terenie. Niekiedy w zakurzonych muzealnych gablotach można odnaleźć coś zupełnie rewolucyjnego. Tak się stało w Bułgarii. Znalezione w latach 70. XX zęby, które przez blisko pół wieku „grzały ławę” w muzeum paleontologicznym, okazały się należeć do ostatniego gatunku pandy, który zamieszkiwał podmokłe obszary dzisiejszej Bułgarii przed milionami lat.
Panda wielka

Panda wielka, zdjęcie ilustracyjne

Znalezione w latach 70. XX wieku zęby dostarczają nowych danych na temat pradawnego gatunku pandy, który zamieszkiwał Europę Południowo-Wschodnią. Okazy znajdowały się przez pół wieku w gablocie Bułgarskiego Narodowego Muzeum Historii Naturalnej. Co mogą nam powiedzieć zaledwie dwa zęby?

Paleontologia dysponuje szeregiem porównawczych i opisowych metod badawczych, za pomocą których można określić gatunek zwierzęcia na podstawie bardzo szczątkowych skamieniałości. Dwa zęby z Bułgarii należały do bliskiego krewnego dzisiejszej pandy wielkiej. Nowy gatunek nazwano Agriarctos nikoloyi od nazwiska badacza Iwana Nikołoja, który odnalazł zęby we wsi Ognyanovo w zachodniej Bułgarii.

Okazy znaleziono w pokładach węgla z późnego miocenu (ok 10-5 mln lat temu), zatem można interpretować, że zwierzę zamieszkiwało tereny zalesione i bagniste. Na podstawie budowy zębów naukowcy stwierdzili, że panda nie żywiła się tylko bambusem, ale również bardziej miękkimi roślinami.

Czytaj też: Znaleźli na strychu głowę. To fragment egipskiej mumii sprzed dwóch tysięcy lat

Ma to związek ze stosunkowo wysokim zaawansowaniem gatunkowym pand. Pierwotnie wyewoluowały one z mięsożernych niedźwiedziowatych, ale w drodze rozwoju zrezygnowały z mięsa na rzecz roślin (aby nie walczyć o pożywienie z konkurencyjnymi niedźwiedziami). Co ciekawe, dzisiejsza panda wielka ma żołądek przystosowany do jedzenia mięsa, ale go nie zjada – w związku z tym musi spożywać gigantyczne ilości bambusa, nawet do 40 kg dziennie.

Agriarctos nikoloyi. Ostatnia panda w Europie

Jak wyglądał bułgarski Agriarctos nikoloyi? Był podobnych rozmiarów lub nieco mniejszy od dzisiejszej pandy wielkiej. Najpewniej stanowił ostatnie, najbardziej wyspecjalizowane ogniwo w rodzinie pand.

Naukowcy przypuszczają, że kres pandom w Europie położył tzw. kryzys messyński, czyli epizod prawie całkowitego wyparowania Morza Śródziemnego 5,5 mln lat temu wskutek zamknięcia cieśniny Gibraltarskiej. W tym czasie obszary Europy Południowej zmieniły się na bardziej pustynne, co mogło doprowadzić do zagłady wielu gatunków zwierząt, w tym wspomnianych pand.

Czytaj też: Wielkie polowanie na ośmiornice! Znalezisko ujawniło, co tu się działo 3500 lat temu

Obecność pand w Europie w historii geologicznej rzuca zupełnie nowe światło na rozwój tej grupy zwierząt. Dawniej zamieszkiwały one spore tereny Eurazji, a dzisiaj jedynie niewielkie obszary wysokogórskie w samej Azji. Do dzisiaj badacze na całym świecie próbują dociec, w jaki sposób i którymi drogami gatunek rozpowszechnił się na świecie.

Badania zębów pandy przeprowadził zespół chińskich i bułgarskich paleontologów. Wyniki zostały opublikowane na łamach Journal of Vertebrate Paleontology.